Meten is (niet altijd) weten

De leeftijd van bomen is moeilijk in te schatten, omdat de groei zelfs onder een soort sterk kunnen verschillen. Om de exacte leeftijd van een boom te weten, moet je de plantdatum weten en hoe oude boom was toen hij geplant werd. Of je moet de boom doorzagen en jaarringen tellen.

Door middel van aanwasboren kunnen de jaarringen ook geteld worden, maar dergelijke bomen hebben al te maken met rot en bij het boren in levende stamdelen kunnen er toegangspoorten ontstaan schimmels en ervoor zorgen dat de aantasting zich verder uitbreid.

Ook door omtrekmetingen van de stam kan de leeftijd enigszins berekend worden, door meerdere jaren op dezelfde hoogte te meten. Bij sommige veteraanbomen kan de groei door kruinschade, of compensatiegroei de groeisnelheid door de eeuwen heen enorm verschillen, waardoor de hedendaagse groeisnelheid sterk kan afwijken van vroegere groei. Het kan best zo zijn dat een veteraanboom door compensatiegroei sneller in omvang toeneemt dan ooit.

Historische context

Oude bronnen en vermeldingen kunnen ook helpen bij het bepalen van de leeftijd van bomen. Zo kreeg de koning rond 1700 een stukje grond bij het Uddelermeer van de staten van Gelderland, waarop hij een jachthuis liet bouwen. De eiken zijn misschien onderdeel geweest van een oude jachtlaan, zoals er veel aangeplant zijn in die tijd.

Ook maken de eiken deel uit van een eeuwenoude bosrand van minstens 200 jaar oud, welke waarschijnlijk de grens vormen tussen het Kroondomein en Landgoed Staverden. De rij eiken langs de akker is weer een stuk jonger, ongeveer 170 jaar oud, maar toch even dik als de eiken in de bosrand.

De langzame groei verklaard

De bomen aan de Uddelermeerweg hebben nog een bestaande kern en zo is hun leeftijd aan het licht gekomen. Door de conserverende stoffen in het kernhout van de eiken, in combinatie met langzame groei hebben ervoor gezorgd dat de kern zo lang bewaard is gebleven.

De oude bosrand bestaat voornamelijk uit eeuwenoude beuken die door competitie naar zonlicht en een arme bodem langzaam gegroeid zijn. Het is een indrukwekkend stuk bos met grillige bomen, en op sommige plekken de conditie van de beuken door droogte erg achteruitgegaan, waardoor er (ook door storm) open plekken gevallen zijn, waardoor het bos zich weer verjongd en het bos ook diverser maakt. Holle beuken zijn er ook te vinden, waarin van alles kan huizen, zoals de boomklever…

Wandeltip

Richting Garderen, bij de rotonde is een enorm dikke zomereik te vinden van bijna 5 meter in omvang, waarschijnlijk zo’n 200 jaar oud. Deze eik, die een enorme kruin kon ontwikkelen, groeit een centimeter sneller in stamomvang dan de eiken in de bosrand. Als je vanaf het Uddelermeer richting Garderen rijdt, kun je hem niet missen. Hij staat rechts van de weg in de middenberm, tussen de rijbaan en het fietspad, welke eigenlijk te krap begint te worden.

Parkeer bij het Uddelermeer (bij Restaurant Het Loo). Maak een rondje om het Uddelermeer. Aan de andere kant van de parkeerplaats steek je het fietspad over, het bos in. Hier zie ja al oude grillige beuken. Volg het bospad een stukje, tot je naar links kunt. Aan de linkerkant heb je dan de eeuwenoude bosrand. Uiteindelijk kom je bij de kruising Uddelermeerweg/Paleisweg. De 300 jarige eiken staan links van je, aan weerskanten van de weg.